En İyi Zeytinyağı Anlamak İçin 3 İpucu!

Eni iyi zeytinyağı kokusu ve boğazda bıraktığı o hoş yangılanma ile fak edilir. İyi bir yağ, sadece rengine bakılarak ayırt edilemez. Uzmanlar, kimyasal analizler yapıldıktan sonra dahi tadım ve duyum testi yapılmadan yağ hakkında net bir karar vermenin mümkün olmadığını söylüyorlar.

Tadım testi yapılması için zeytinyağının ısıl işlem görmemesi daha bir önem taşımakta. Isıl işlem gören zeytinyağı içinde aromatik kokular ve tatlar da yok denecek kadar azalır.

Zeytinyağı cam şişede veya teneke kutuda saklanmalıdır. Gün ışığı almaması tercih edilmekle birlikte hava almaması da lezzetinin değişmemesi için gereklidir.

1-Zeytinyağı Tadım Testi

Zeytinyağı tadım testi öncesinde koklama testi yapılır. Rayihasında hoş kokulu badem, çimen ve çiçek kokularının olması gerekir.

Eğer tiner, ya da yağlı boya kokusu alınırsa, yıllanmış ve eski bir zeytinyağı olduğu varsayılır. Kızışma dediğimiz aşırı sıcağa ve gün ışığına maruz kalmış zeytinyağı da ekşimsi, küf veya çamur gibi kokular almanıza neden olabilir.

Tadım yapıldığında boğazda hafif bir yanma tatlı bir acılık hissi ise üstün kaliteli zeytinyağı için en önemli özelliklerdir. En iyi zeytinyağı içinde insan sağlığına faydalı olan amino asitlerin varlığını ve yağın saflığını ispatlayan bu acılık ve yanma hissini verebilmesidir. Tadım esnasında size bu hissi vermeyen yağlar asla iddia edildiği kadar faydalı ve doğal değildir. Acılık ve yanma hissi süresinin uzun olması yağın kalitesinin yüksek olduğu anlamına gelir.

2-Donma testi

Zeytinyağı içine başka yağlar karıştırıldıysa bunu anlamanın en kolay yolu bir miktar yağı derin dondurucuda dondurmaktır. Eğer başka bir yağ karıştıysa donma derecesi farklı olacaktır. Değişik bir bitkisel yağ varsa donduğu zaman görüntü homojen olmaz. Bu durumda her yerinde homojen bir dönme meydana geldiyse o yağ hakiki zeytinyağıdır.

3- Su İle Ayrıştırma

Bitkisel yağlar su yüzeyinde birikirler. Çünkü yağ molekülleri su moleküllerinden daha hafiftir. Ancak Zeytinyağı özelliği açısından bir tabaka halinde değil de damlacıklar halinde su yüzeyine çıkar. Bu gözlemle de yağın hakiki ve saf olup olmadığını anlamak oldukça kolaydır.

Zeytinyağı Hileleri

Zeytinyağı hileleri genelde az olduğundan çoğaltmaya yöneliktir. Isıl işlem görmüş zeytinyağı ile natürel sızma zeytinyağı karıştırılarak çoğaltma yöntemiyle elde edilen bu yağa Riviera denilmektedir. Rivierada en fazla %20 oranında natürel zeytinyağı bulunur. Asidi düşük olan fabrika üretimi, ısıl işlem görmüş yağın asidite oranını yükseltmek amacıyla eklenen natürel sızma miktarı aminoasitlerin de bu oranda bulunduğunun göstergesidir.

Plastik şişelere konan zeytinyağı asla alınmamalıdır. Yol kenarlarında satılan ve gün ışığına maruz bırakılan yağlar bir süre sonra özelliğini kaybeder. Hatta o yağlarda farklı karışım bitkisel yağların bulunma ihtimali de yüksektir. Zeytinyağı fiyatları diğer bitkisel yağlara nazaran biraz daha yüksektir.

Zeytinyağı tanıdık bir üreticiden alınırsa her daim aynı kişi ile muhatap olacağından hile karıştırma olanağı daha az olacaktır. Ayvalık ve diğer Ege bölgesi üreticilerinin bu şekilde çok fazla alıcısı vardır. Üretici kendi zeytinlerini kendi sıktırmakta ve tenekelerle müşterilerine sunmaktadır.

Bunun yanında çok iyive dürüst olarak zeytinyağı üreten ve satan firmalar elbette vardır. Bu firmalar zaten sektördeki yerine sağlamlaştırmış ve tüketici tarafından bilinen markalarla hizmet vermeye devam etmektedir.

Zeytinyağının dibine çöken tortusu da ziyan edilmemekte sabun ve kozmetik endüstrisinde kullanılmaktadır. Zeytinyağı sabunu cilt ve saç için çok faydalıdır. Zeytin küspesi olan piren de hayvan yemi ve gübre sanayiinde kullanılmaktadır.

Zeytinyağı Faydaları

Zeytinyağı faydaları saymakla bitecek gibi değildir. özellikle saf ve natürel sızma olarak üretilen zeytinyağı yani doğan bebeklerde dahi kullanılmaktadır. Zeytinyağı barındırdığı aminoasitler sayesinde vücutta bulunan serbest radikallerin uzaklaştırılması konusunda yardımcı olur. Zeytinyağı kalori hesabına dayalı diyetlerde diyetisyenler tarafından önerilmektedir.

Damar sertliği ve damar tıkanıklığı yapmadığı gibi kalp sağlığını da korur. Damarlarda birikime yol açmaz ve damar sertliğine neden olmaz. Bazı bitkisel içerikli yağlar neredeyse sigara kadar damar sertliğine neden olma potansiyeline sahiptir.

Sindirim sorunlarını giderir. Mide ve bağırsak için faydalı olan bu yağ sayesinde bağırsaklarımızda yaşayan probiyotikler zarar görmez. Böylece sindirim sorunu yaşamayız. Zeytinyağı özelliklerinin çoğunu meyvesinden ve dolayısı ile ağacından almaktadır. Aslında zeytin ağacının özellikleri incelendiğinde yağın neden bu kadar faydalı olduğu da anlaşılır. Akdeniz ülkelerinde, sabah kahvaltısının vazgeçilmez lezzeti diyebiliriz.

Zeytin Ağacı

Zeytin ağacı tutunması zor ama kadim bir ağaçtır. Tutunduktan sonra dayanıklı ve uzun ömürlüdür.  Ülkemizin en iyi zeytinyağı çıkarılan Ayvalık bölgesinde ise yaşları bilinmeyen zeytin ağaçları vardır. Zeytin ağacı öylesine mucize bir ağaçtır ki yaralandığı zaman kendi kendini iyileştirme özelliği vardır. Zeytin mitolojide ölümsüzlük sembolüdür. Antik çağlardan beri imparatorlar başlarına zeytin dalından taç takmışlardır.

Zeytin ağacının meyvesi acıdır. Ama yüzyıllarca bu acı meyveden çıkan yağ ile karanlıklar aydınlanmıştır. Bununla birlikte zeytinyağı şifa kaynağıdır. Vücut için gerekli olan amino asitlerin bitkisel kökenli kaynağının neredeyse tamamını verir. Anadolu insanı Zeytin ile yapılabilecek ne kadar ürün varsa yapmıştır ve yapmaya devam etmektedir.

Bu acı meyvenin lezzetli ve tatlı bir zeytine dönüşme sürecini keşfettikten sonra sofralık olmayanları için de yağ çıkarma süreci için icatlar yapmıştır. Günümüz makineleşme sürecinden önce en iyi zeytinyağı çıkarılma işlemi, bir havuzda yuvarlak bir taşın döndürülerek ezilmesiyle suyunun çıkarılması şeklinde gerçekleşiyordu. Bu yöntem hem çok uzun sürmekte hem de az miktarda yağ çıkarılabilmekteydi. Ege Bölgesi ve özellikle Ayvalık’ta bu geleneksel yöntemle yağ çıkarılmaya sınırlı da olsa devam edilmektedir.

Sonrasında fark edilen zeytinin sıcak olarak sıkılması ile çıkan yağ oranı atmış ama maalesef kalite düşmüştür. Zeytin ısıtıldıkça içindeki insan sağlığına faydalı olan amino asitlerin bir kısmını kaybetmektedir. Ticari kaygı güdülmeden geleneksel yöntemlerle yapılan Zeytinyağı, fabrikalarda sıkılan yağlara göre çok daha doğal ve faydalıdır.